Victor Frankl uważał, że współczesny człowiek ma za co żyć, ale nie ma po co – ma środki, ale nie ma sensu*. Te słowa powinny zatrzymać i pozwolić się zastanowić. Dla współczesnego człowieka mogą stanowić jednak spore wyzwanie. W pogoni za pracą, lepszym bytem, czy pieniędzmi zapominamy po co żyjemy. Gdyby postawić to pytanie kilku przypadkowo napotkanym osobom na ulicy, można by się spotkać z ich zakłopotaniem. Jakie są wyzwania współczesnego człowieka?
Wzorzec społeczny
Większość ludzi żyje z dnia na dzień, nie zastanawiając się zbytnio nad celem i jakością swojego życia. W łatwy i szybki sposób poddają się prostemu wzorcowi społecznemu. Szkoła, praca, małżeństwo, rodzina, awanse, lepsze pieniądze, wyznaczają pewien stały i znany rytm, któremu bez większego namysłu w większości się podporządkowujemy. Czy nie jest tak właśnie? Ręka do góry, kto się odważy żyć inaczej! Stare utarte schematy myślenia i postępowania są na tyle dobrze nam znane, że niezależnie od tego, że często należą do innych ludzi, z łatwością je adoptujemy do swojego życia. Inaczej mówiąc, każde inne niestandardowe myślenie i działanie wymaga sporej odwagi. Wiąże się też z ryzykiem braku akceptacji lub odrzucenia przez innych.
Robienie tego, co wiesz, że jest dla Ciebie dobre, nawet kiedy reszta świata uważa, że to trochę szalone, wymaga dużej odwagi. Ale kiedy dotrzesz do tych kilku zakrętów, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej zdasz sobie sprawę, że to te decyzje okazują się być najważniejszymi w życiu.
John P. Strelecky
Więcej o sensie życia przeczytaj na stronie: Ważne pytanie o sens życia
Z moich obserwacji wynika, że ludzie jako jednostki, niezależnie od płci, jesteśmy mocno pogubieni w tym świecie. Chcemy korzystać ze wszystkiego, co nam codziennie przynosi. Bez głębszego zastanowienia, czy jest nam to potrzebne i czy przyniesie wymierną korzyść, może przyczynić się do ludzkiej destrukcji. Bez postawienia sobie kilku ważnych pytań o sens życia, wartości, swoją tożsamość, nie zdołamy prawdziwie przeżyć swojego życia. Nie znajdziemy też w nim tego, co dla nas najcenniejsze.
Kryzysy współczesnego człowieka
W braku poczucia sensu życia, własnych wartości, odpowiedzi na pytanie kim jestem, upatruję poważne kryzysy współczesnego człowieka. Zaliczane do grupy kryzysów rozwojowych i egzystencjonalnych jednocześnie, mają poważny wpływ na rozwój i życie każdego człowieka. Jeśli nie wiesz, kim jesteś, to również nie będziesz wiedzieć, kim chcesz i możesz się stać. Jeśli nie znasz swoich wartości, to tym samym nie będziesz wiedzieć, w którym kierunku masz podążać w życiu. Iść za wszystkimi czy pójść własną drogą. Tym samym nie zdefiniujesz poprawnie swoich życiowych celów, poprzez które możliwa będzie realizacja własnych wartości. Jeśli nie odnajdziesz swojego sensu życia, to za każdym razem będziesz czuć pogubienie i niespójność tego, jak obecnie żyjesz z tym, jak chciałabyś żyć.
Nasze życie czeka aż będziemy gotowi je zmienić.
Jon Frederickson
Więcej o sensie życia przeczytaj na stronie: Wartości, jakimi warto się w życiu kierować
Chaos początkiem uporządkowania
Francuski powieściopisarz Gustav Flaubert (1821-1880)** napisał, że każdy człowiek po swoich narodzinach jest mieszaniną różnych potrzeb. Są nimi namiętności, pragnienia i uczucia, które nie mają konkretnej struktury. Wszystkie są ze sobą w nieładzie, powodując pewien chaos. Co ciekawe, to właśnie ten wielki chaos jest początkiem budowania w sobie czegoś nowego i uporządkowanego. Czegoś, co nada człowiekowi kształt pewnej całości. Ma to miejsce w procesie osobistego rozwoju i jest mocno uzależnione od poczucia własnej odpowiedzialności za siebie. W konsekwencji też za to, co człowiek wybierze – być czymś, czy jednak stać się kimś. Czy nie są to wyzwania współczesnego człowieka?
Z błędu można się wycofać, a ze zmarnowanego życia – nie!
Daniel Wojda
Flaubert twierdzi, że prawdziwego człowieka określa „spójność” i ukierunkowanie. Idąc dalej tym tokiem myślenia, można to wyjaśnić w prosty sposób. Potencjał, który do tej pory rozbiegał się w człowieku w różnych kierunkach, teraz powinien stać się jedną spójną wiązką, skierowaną na jeden właściwy cel. Inaczej korzystanie ze wszelkich dostępnych możliwości, jakie przynosi nam życie, bez konkretnego celu i uporządkowania może jedynie na dłużej podtrzymywać wewnętrzne rozdarcie, niespójność i w konsekwencji niezadowolenie z siebie samego.
W drodze do świadomego życia
W procesie rozwoju bardzo ważna jest świadomość siebie. Świadome życie powoduje świadome wybory. To człowiek decyduje, w jakim kierunku chce się nadal rozwijać, by poczuć w sobie spójność. Znajomość swoich wartości i talentów skutecznie go w tym wesprze. Tylko wtedy, gdy lepiej poznamy siebie i swój potencjał z rozlicznych kursów rozwojowych wybierzemy ten właściwy. Będący dodatkowo w zgodzie z uznawanymi przez nas wartościami i naszymi talentami, będzie przybliżał nas do właściwego celu. W rezultacie wszystkie inne zostaną odrzucone, by od tego celu nas nie odwodziły. Tylko wtedy, gdy skupimy wszystkie siły na dążeniu do właściwego celu, będziemy w drodze, by stać się kimś. Okazuje się, że jest to wielkie wyzwanie współczesnego człowieka.
Więcej o samoświadomości przeczytaj na stronie: Samoświadomość jest kluczem do dojrzałości
* V.E. Frankl, Człowiek w poszukiwaniu sensu, tłum. A. Wolnicka, Warszawa 2016, s. 151.
** W. Stinissen, Młode wino. O owocach Ducha Świętego, tłum. J. Iwaszkiewicz, Poznań 2021, s. 191.
